چارچوب نظری-
چرا آزادی می تواند موتور اشتغال باشد.
برای اینکه بفهمیم در ایران آزاد چه آیندهای برای بازار کار شکل میگیرد، باید اول نگاه نظری و علمی داشته باشیم. اقتصاد نهادی، رابطهٔ رشد و اشتغال، و روند رسمیسازی اقتصاد، سه ستون اصلی این چارچوباند.
1 ) اقتصاد نهادی و اشتغال
مطالعات اقتصاد نهادی نشان میدهد که وجود حقوق مالکیت شفاف، رقابت سالم، و پیشبینیپذیری مقررات از مهمترین عوامل شکلگیری سرمایهگذاری اشتغالزا هستند. در ایران آزاد، این عناصر میتوانند ترمزهای قدیمی را باز کنند و موتور ایجاد شغل را به حرکت درآورند.
2 ) الاستیسته ی اشتغال نسبت به رشد
رابطهٔ رشد اقتصادی و ایجاد شغل، رابطهای خطی و ساده نیست. کشورهایی وجود دارند که رشد بالایی داشتهاند اما مشاغل کافی ایجاد نکردهاند. بنابراین باید به دنبال رشد اشتغالزا بود ؛ رشدی که در صنایع کاربر، خدمات اجتماعی، و بخشهای خلاق ، شغلهای واقعی و پایدار بسازد.
3 ) رسمی سازی اقتصاد
بخش بزرگی از نیروی کار ایران در مشاغل غیررسمی فعالیت میکنند؛ بدون بیمه، بدون قرارداد و بدون امنیت شغلی. در ایران آزاد، یکی از محورهای اصلی باید رسمیسازی تدریجی اما قاطع باشد؛ با سادهسازی مالیات، بیمهٔ اجتماعی فراگیر، و کاهش هزینههای ورود به بازار رسمی
4 ) درس های تطبیقی از جهان
کشورهایی که از گذار سیاسی–اقتصادی عبور کردهاند، تجربههای ارزشمندی دارند
اروپای شرقی نشان داد که اصلاحات سریع در فضای کسبوکار میتواند موجی از سرمایهگذاری خارجی و داخلی ایجاد کند
شیلی و کرهٔ جنوبی نشان دادند که ترکیب سیاستهای آموزشی، صنعتی و تجاری میتواند اشتغال گسترده و پایدار بیافریند
آفریقای جنوبی هشدار داد که بدون مبارزهٔ جدی با نابرابری و فساد، حتی تغییر سیاسی بزرگ هم الزاماً به بهبود پایدار اشتغال منجر نمیشود.
5 ) جایگاه عدالت و آزادی های اجتماعی
بازار کار تنها با اقتصاد شکل نمیگیرد؛ آزادیهای اجتماعی و فرهنگی نیز نقشی حیاتی دارند. وقتی زنان آزادانه در اقتصاد حضور داشته باشند، وقتی مشاغل مرتبط با سبک زندگی (حیوانات خانگی، فرهنگ، هنر، مد، ورزش) بیدغدغه رشد کنند، آنگاه اقتصاد نهتنها مشاغل بیشتری تولید میکند بلکه کیفیت زندگی مردم نیز بهبود مییابد.